Kagaðarhóll á Ásum - Torskilin bæjarnöfn
Elzta heimildarskjal um nafnið er ráðsmannsreikningur Hólastóls 1388 og tvívegis í brjefiuu er nafnið á eina leið: Kagadarholl (DI. III. 412 og 546). Í Holtastaðabrjefi (DI. III. 622, sjá, og DI, X. l7) 1397, er stafsett þannig: Kagara- en óhætt má staðhæfa það, að þetta sé misritun fyrir Kagaðar- því þessi breyting finst hvergi annarsstaðar, en, Kagaðar- allvíða (DI. V. 349, IX. 489 og 766) og alt til ársins 1536. Leikur því naumast vafi á því, að Kagaðar- sje óbrenglað nafn, enda þannig ritað í flestum Jarðabókum.
Geta skal þess, að framb. myndin Kagarhóll er algeng nú, og er það latmæli fyrir Kagaðar-. Samnefni finnast aðeins þessi: Kagaðarvík á Ströndum finst um 1286 (DI. II. 261) og Kagaðarhóll, landamerki í Víðidalstungubrjefi, er þekkist frá svipuðum tíma (DI, III. 540, 594. Í DI. V. bls. 349 er misritunin: Kagaðarhólmur). Nafnið virðist annaðhvort vera auknefni - Kagaður - þótt það ekki þekkist annarsstaðar – eða leitt af sögn. kaga- = horfa, sjá; sbr. „Kaga upp á himinn“ (Homolinbók bls. 125) nýn. Kage = svipast um, Fær. kaga og kag = (illt) augnaráð („illt auga“ sbr. þjóðtrú í Noregi um álfafólk) (A. Torp. Nyn. Etyml. Ordb. bls. 254). Danska orðið kige er og rótskylt kaga og af því dönskubjögunin „kíkja“, „kikka“. Ef nafnið væri leitt at kaga þýddi það sjónarhól, og á það að vísu vel við Kagaðarhól á Ásum, því bærinn stendur á mjög stórum og háum hól og er þaðan afar víðsýnt.
Ætti því hóllinn að hafa heitið nafninu á undan bænum. Þessi tilgáta styðst einnig við örnefnið Kagaðarhól í Víðidal, sem áður er getið. Aftur á móti virðist Kagaðarvík fremur dregið af auknefni - kagaður - sbr. nöfn eins og glömmuður - Grímur glömmuður - Rönguðr - Rangaðarvarða. Hannes Þorsteinsson, skjalavörður álítur að bæjarnafnið þýði sjónarhól, og styður það þá áðurgreinda tilgátu, þótt ekki verði fullsannað (Árb. Fornl.fjel. 1923).
Rannsóknir og leiðréttingar Margeirs Jónssonar
Áður birst í 16. tbl. Feykis 2023
Fleiri fréttir
-
Samfylkingin og ég ... | Bryndís Kristín Williams Þráinsdóttir skrifar
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Aðsendar greinar, Vestur-Húnavatnssýsla 22.11.2024 kl. 20.07Ég trúi því að Samfylkingin sé með gott plan og ætli að fylgja því eftir komist hún í ríkisstjórn. Samfylkingin sem slík gerir þó ekki marga hluti, heldur fólkið sem hefur ákveðið að starfa undir hennar hatti. Þessi hópur, undir forystu Kristrúnar Frostadóttur, hefur sett sér markmið um ýmsa málaflokka sem sjá má á heimasíðu flokksins. Skoðum örfá alvöru dæmi.Meira -
Jólatvenna í Lýtó á laugardegi
feykir.is Skagafjörður, Listir og menning, Lokað efni 22.11.2024 kl. 19.26Það verður jólastemning í Lýtó á morgun, laugardag 23. nóvember, en þá stendur Sigrún á Stólhóli fyrir Jólamarkaði Rúnalistar í Hlöðunni og Rúnalist Gallerí. Opið verður frá 13-17 og sama dag verið Kaffihúsið Starrastöðum opið frá 14-18. Þessu má enginn missa af enda alltaf gaman að renna fram í Lýtó.Meira -
Þráði að verða ballettdansari
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Vestur-Húnavatnssýsla, Lokað efni 22.11.2024 kl. 18.16Guðmundur Hrafn Arngrímsson er 51 árs, faðir fimm barna á aldrinum 6-26 ára. Er frá Seljanesi við Ingólfsfjörð og ólst upp í Bolungarvík. Guðmundur er oddviti Sósíalista í Norðvestur kjördæmi. Guðmundur hefur haldið heimili í Reykjavík og búið þar að mestu leyti frá því hann flutti heim úr námi árið 2007. Síðustu 15 árin hefur hann starfað við landslagshönnun, torf- og grjóthleðslur og fræðslu og kennslu í útinámi, samhliða því hef hann undanfarin þrjú ár verið for-maður Leigjendasamtakana.Meira -
Miðflokkurinn opnar kosningaskrifstofu á Sauðárkróki
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Vestur-Húnavatnssýsla, Lokað efni 22.11.2024 kl. 15.49Miðflokkurinn opnar kosningaskrifstofu á Mælifelli ,Aðalgötu 7 Sauðarkroki, laugardaginn 23. nóvember kl. 20.00. Allir eru velkomnir.Meira -
Flutti frá Eyjum gosnóttina
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Vestur-Húnavatnssýsla, Lokað efni 22.11.2024 kl. 10.02Eyjólfur Ármannsson er oddviti Fólks flokksins í Norðvesturkjördæmi. Eyjólfur er fæddur í Vestmannaeyjum, sonur hjónanna Guðjóns Ármanns Eyjólfssonar frá Vestmannaeyjum og fv. skólastjóra Stýrimannaskólans í Reykjavík og Aniku Jónu Ragnarsdóttur, húsmóður og sjúkraliða. Hann er þriðji í röð fjögurra systkina. Gosnóttina flutti fjölskyldan frá Eyjum til Reykjavíkur þegar hann var þriggja og hálfs og ólst hann þar upp.Meira
Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá.
Feykir áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg.
Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.