Slökkvilið Fjallabyggðar ekki búið nauðsynlegum tækjum ef illa fer í Strákagöngum

Strákagöng. MYND HALLDÓR GUNNAR - Myndir í möppu voru teknar upp úr skýrslu.

Um miðjan september sagði Feykir.is frá því að Strákagöng yrðu lokuð vegna reykæfingar sem Slökkvilið Fjallabyggðar framkvæmdi í göngunum. 

Jóhann K. Jóhanns­son, slökkvi­liðs­stjóri Fjalla­byggðar gerði samantekt eftir æfingu og er niðurstaðan sú að slökkviliðið sé ekki í stakk búið til þess að takast á við eld, mikinn reyk eða mengunar- og/eða eitur­efna­slys í jarð­göngum fjarri gangna­endum. 

Í samtali við visir.is segir Jóhann að slökkvi­liðið hafi fengið fjár­magn frá Vega­gerðinni til kaupa á búnaði árin 2010 og 2011 þegar Héðins­fjarðar­göng hafi verið opnuð. Vega­gerðin hafi fram að því ekkert lagt til þegar fyrri göng voru byggð, Stráka­göng árið 1967 og Múla­göng árið 1995.

„En bílarnir sem keyptir voru þegar Héðins­fjarðar­göng voru opnuð, voru gamall flug­vallarslökkvi­bíll með tíu þúsund lítra af vatni og svo vöru­bíll sem var breytt í tank­bíl. Þessir bílar eru í dag bara orðnir 35 til 40 ára gamlir. Þeir eru góðir til síns brúks en þeir hafa ekkert erindi inn í jarð­göng ef eitt­hvað kemur upp.“

Það mætti því segja að tækjabúnaður Slökkviliðsins ætti hreinlega heima á Samgöngusafninu í Stóragerði, Skagafirði því þau nýtast ekki eins og þau ættu að gera við þessar aðstæður.  

Ábendingar og samantekt slökkviliðsstjóra úr skýrslunni má lesa hér fyrir neðan: 

Tækjabúnaður og tæki
Ljóst er að lyfta þarf grettistaki í því að búa svo um að Slökkvilið Fjallabyggðar hafi þau tæki og búnað til
þess að takast á við atburði í jarðgöngum. Í 10 gr. reglugerðar um brunavarnir í samgöngumannvirkjum
nr. 614/2004 segir um sérstakar ráðstafanir; „Slökkviliðsstjóri getur, að höfðu samráði við eiganda og
sveitarstjórn, lagt svo fyrir að í samgöngumannvirkjum séu gerðar sérstakar ráðstafanir til brunavarna,
t.d. með uppsetningu á sérhæfðum búnaði til viðvörunar- og slökkvistarfs og þjálfun tiltekinna
starfsmanna í brunavörnum og slökkvistarfi. Slíkar ráðstafanir skulu koma fram í brunavarnaáætlun
sveitarfélagsins. Eigandi samgöngumannvirkis greiðir kostnað af slíkum ráðstöfunum.“

Slökkviliðsstjóri hefur þegar opnað á samtal um þetta við sveitarfélagið og eiganda
samgöngumannvirkjanna á svæðinu. Enn sem komið er hefur það ekki skilað neinu. Samkvæmt
brunavarnaáætlun sveitarfélagsins, sem gefin var út í desember síðast liðnum, eru jarðgöng í áhættuflokki
5 sem eru utan getu slökkviliðsins að ráða við. Með betri búnaði, sem ætlaður væri til að takast á við
viðbragð í jarðgöngum væri mögulega hægt að lækka áhættuflokkinn niður í 4 sem er innan getu
slökkviliðs að ráða við.

Aðkoma að göngum
Eins og greint var frá fyrr í skýrslunni varð það óhapp að slökkvibifreið var ekið á lokunarslá við Strákagöng.
Ökumaður kvaðst hreinlega ekki hafa séð slánna. Aðrir ökumenn slökkvibíla tóku í sama streng og sögðu
slánna sjást illa þrátt fyrir að á henni séu ljós.

Virkni ljósa a slánni er þannig að þegar sláin er uppi loga ljósin græn en þegar sláin fer niður verða ljósin
rauð. Eins og sjá má á mynd hér að ofan er sláin niðri og ljósin rauð. Slökkviliðsstjóri telur að bæta mætti
endurskinsmerkingar á milli ljósa. Til dæmis með Battenburg endurskinsmerkingum. Samskonar
merkingar eru á tækjum viðbragðsaðila í dag.

Öryggissvæði við göngin
Í ljós kom á æfingunni að öryggissvæði við Strákagöng, Siglufjarðarmegin, er helst til of lítið þegar stórir
bílar koma á vettvang. Enginn möguleiki er fyrir stór ökutæki að snúa við á veginum sjálfum.

Tæknirými
Skoða þarf möguleika á því að færa tæknirými út fyrir göngin. Æfingin leiddi það í ljós að fyllist göngin af
reyk er ekki hægt að komast með auðveldum hætti að tæknirýminu. Rými sjálft fylltist fljótt af reyk.

Fjarskiptasamband í göngunum
Tetra fjarskiptasamband er tæpt við gangamunna Siglufjarðarmegin og ekkert inni í göngunum. Ef tvö
slökkvilið væru að vinna við sinn hvort gangnaendann gætu þau ekki verið í fjarskiptasambandi. Áríðandi
er að úr því verði bætt sem og að farsímasamband og útvarpssendingar verði sett í Strákagöng.

Viðbragðsáætlun
Strákagöng voru opnuð fyrir umferð í nóvember 1967. Í allan þann tíma hefur aldrei verið gerð
viðbragðsáætlun fyrir göngin þrátt fyrir ábendingar þar um. Afar áríðandi er að hún verði gerð og gefin út.

Æfingar
Líkt og fram kemur í öðrum viðbragðsáætlunum fyrir jarðgöng er lagt fyrir að slökkvilið æfi árlega
viðbragð. Áríðandi er að Vegagerðin geri ráð fyrir því í rekstri ganganna.

Alla skýrsluna má lesa hér