Ólíðandi að skammtímahagsmunir ráði för

Skjáskot af korti sem Sjónvarpið birti í fréttatíma í gærkvöldi sem sýnir þær ár sem staðfest er að eldislax hafi fundist í síðustu vikur.

Á fundi í sveitarstjórn Húnabyggðar sem fram fór í gær, lýsti sveitarstjórn Húnabyggðar yfir þungum áhyggjum af þeirri staðreynd að nú séu að veiðast eldislaxar í mörgum ám í sveitarfélaginu og á Norðurlandi vestra. „Alls hafa veiðst um 50 eldislaxar í ám á Norðurlandi vestra á síðustu tveimur vikum og í fæstum ám er einhver möguleiki til staðar að fylgjast með mögulegri gengd eldislaxa,“ segir í fundargerð sveitarstjórnar en þar er þess krafist að sett verði í lög að eldislax sé ekki frjór og að tryggt sé að laxar geti ekki sloppið.

Samkvæmt frétt í Sjónvarpinu í gær hefur Hafrannsóknarstofnun staðfest að eldislaxar hafi fundist í Miðfjarðará, Tjarnará, Blöndu, Svartá, Vatnsdalsá, Hópinu, Víðidalsá og Hjaltadalsá og nú síðast Hrútafjarðará hér á Norðurlandi vestra og fleiri laxar ku bíða rannsóknar en Feykir sagði frá því fyrr í vikunni að eldislaxar hefðu fundist í Húseyjarkvíslinni.

Í fundargerð Húnabyggðar segir: „Sveitarstjórn Húnabyggðar lýsir yfir þungum áhyggjum af þeirri staðreynd að nú séu að veiðast eldislaxar í mörgum ám í sveitarfélaginu og á Norðurlandi vestra. Alls hafa veiðst um 50 eldislaxar í ám á Norðurlandi vestra á síðustu tveimur vikum og í fæstum ám er einhver möguleiki til staðar að fylgjast með mögulegri gengd eldislaxa.

Í Húnabyggð eru fjölmargar laxveiðiár og sumar þeirra með frægustu laxveiðiám landsins. Hér má t.d. nefna Vatnsdalsá, Laxá á Ásum, Fremri Laxá, Blöndu, Svartá, Gljúfurá, Laxá í Refasveit og Laxá í Laxárdal. Í Húnaþingi vestra eru ennfremur Hrútafjarðará, Víðidalsá, Miðfjarðará o.fl. og í Skagabyggð Hallá og Laxá á Skaga. Þá eru ónefndar allar árnar í Skagafirði en allt hafsvæði úti fyrir Norðurlandi vestra er friðað fyrir sjóeldi.

Það er einsýnt að friðun þessa svæðis eru orðin tóm þegar lax frá öðrum landsvæðum getur gengið óhindrað inn á svæðið sleppi þeir úr sjókvíum.

Það er ekki ætlun sveitarstjórnar að bera saman ólíka atvinnuvegi og fara þannig að meta hvaða fjárhagslegu hagsmunir eru ofar öðrum. Það er augljóst að atvinnuuppbygging er mjög mikilvæg fyrir landsbyggðina og smærri sveitarfélög. Það getur samt ekki verið þannig að atvinnuuppbygging á einu svæði hafi skaðleg áhrif á atvinnuuppbyggingu á öðru og geti mögulega eyðilagt áratuga uppbyggingu sterks vörumerkis sem villti íslenski laxinn sannarlega er.

Þá eru ótalin þau rök sem ættu að vega þyngst sem snúast um að vernda villt dýralíf í og við landið. Það er algjörlega ólíðandi að slíkir skammtímahagsmunir sem hér er um að ræða ráði för við mögulega eyðileggingu á vistkerfi sem hefur verið í þúsundir ára.

Það er og verður að vera hlutverk yfirvalda að stýra atvinnuuppbyggingu í landinu þannig að sómi sé af og sveitarstjórn Húnabyggðar mótmælir því kröftuglega að ekki séu strangari reglur og skilvirkara utanumhald um sjókvíaeldi. Það eru engin rök fyrir því að gera þetta þetta ekki vel, nema þau að það kosti peninga, sem eru að sjálfsögðu engin rök þegar umtalaðir hagsmunir eru undir.

Sveitarstjórn Húnabyggðar krefst þess að sett verði í lög að eldislax sé ekki frjór og að tryggt sé að laxar geti ekki sloppið. Að öðrum kosti er verið að tefla í hættu villtum laxastofnum Íslands sem og afkomu fjölmargra landeigenda, rekstraraðila og starfsmanna sem starfa við rekstur sjálfbærrar laxfiskaveiði í Húnabyggð og annarsstaðar á landinu. Sveitarstjórn skorar á forsvarsfólk fiskeldisfyrirtækja á Vestfjörðum að koma og kynna sér ástand laxveiðiáa á svæðinu.“