Föstudagurinn langi
Föstudagurinn langi er síðasti föstudagur fyrir Páska. Þá minnast kristnir menn píslargöngu Jesú krossfestingar hans og dauða á krossi en samkvæmt guðspjöllunum gerðust þessir atburðir á síðasta föstudag fyrir Páska. Þá var Jesú krossfestur ásamt tveimur ræningjum sem höfðu einnig verið dæmdir til krossfestingar.
Þetta kemur fram á islensktalmanak.is en þar er einnig sagt frá því að föstudagurinn langi sé ásamt öðrum dögum páskanna skírdegi, páskadegi og öðrum degi í páskum, lögbundinn frídagur á Íslandi. Hann er einnig opinber fánadagur en þó bara flaggað í hálfa stöng.
Af hverju heitir föstudagurinn langi þessu nafni?
Þeirri spurningu er varpað fram á Vísindavefnum en það er eitt af því sem ekki er vitað með vissu. „Eðlilegasta skýringin er sú að dagurinn hefur vissulega verið býsna langur í lífi Krists samkvæmt píslarsögunni og endaði með langri pínu á krossinum. Önnur skýring er að kaþólskum mönnum fyrr á öldum hefur þótt dagurinn langur. Þeir höfðu þá fastað í margar vikur og við bættist að messur voru óvenju langar þennan dag.
Lengi fram eftir öldum hét dagurinn jafnframt öðru nafni á íslensku, langafrjádagur. Orðhlutinn frjá í því orði er skyldur goðaheitunum Frigg og Freyju en þó öllu heldur þýsk-ensku ástargyðjunni Fría. Dagurinn heitir svipuðum nöfnum í öðrum Norðurlandamálum og er þau talin vera fengin úr fornensku þó að annað orð sé núna haft um þennan dag í ensku (Good Friday).
Föstudagurinn langi er mesti sorgardagur kirkjuársins og ber allt helgihald vott um það. Þannig hafa hvers konar skemmtanir löngum verið bannaðar þennan dag en orðið skemmtun er einmitt dregið af skammur og merkir í rauninni eitthvað sem styttir mönnum stundir. Hins vegar hefði það varla borið vitni um sanna guðrækni að setja fram eins konar nöldur um lengd dagsins í nafni hans!
Hugsanlegt er að merking orðsins langur í þessu samhengi sé ekki endilega sú sem við erum vönust. Orðið er stundum notað um eitthvað leiðinlegt, erfitt eða mótdrægt, og eins gæti það í þessu sambandi tengst orðinu löngun eða því að lengja eftir einhverju.
Föstudagurinn langi hefur heitið ýmsum nöfnum á latínu. Heitið dies passionis vísar til pínu Krists en heitið bona sexta feria merkir eiginlega góði sjöttidagur og minnir á að krossdauðinn hafi verið góðverk mönnunum til handa. Enska heitið Good Friday, sem á sér einnig samsvörun í hollensku, er byggt á þessu latneska heiti. Þriðja heitið var parasceve sem er komið úr grísku og merkir undirbúningur. Það var tekið upp í grísku frá Gyðingum en þeir nota einmitt föstudaginn til að undirbúa sabbatsdaginn,“ segir á visindavefur.is.
Fleiri fréttir
-
Hefur gaman af því að tala og vera í félagsskap annarra
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Vestur-Húnavatnssýsla, Lokað efni 25.11.2024 kl. 17.01Arna Lára Jónsdóttir er Vestfirðingur, borin og barnfædd Ísfirðingur, þar sem hún hef búið mest megnið af sínu lífi fyrir utan námsárin í Reykjavík og Kaupamannahöfn. Sambýlismaður hennar er Ingi Björn Guðnason og eiga þau þrjú börn, Hafdísi, sem stundar doktorsnám í efnafræði í Bretlandi, Helenu, sem er í stýrimannaskólanum og Dagur, sem býr enn í foreldrahúsum. Arna er bæjarstjóri Ísafjarðarbæjar og tekur nú oddvitasæti Samfylkingar í Norðvesturkjördæmi.Meira -
Heilbrigðisþjónusta utan lögheimilis – Mismunun og kostnaður foreldra
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Aðsendar greinar, Vestur-Húnavatnssýsla 25.11.2024 kl. 15.38Nú er verið að ganga til kosninga og því vill ég nýta tækifærið til að vekja athygli á mikilvægi heilbrigðisþjónustu utan lögheimilis, sérstaklega þegar kemur að þjónustu fyrir börn, kostnaður og álag á fjölskyldur sem þurfa að ferðast langar leiðir til að leita eftir heilbrigðisþjónustu. Kerfið þarf að bæta og tryggja að allar fjölskyldur, óháð búsetu, fái sanngjarna meðferð þegar kemur að aðgengi að heilbrigðisþjónustu.Meira -
„Mamma vissi að ég yrði kennari“
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Vestur-Húnavatnssýsla, Lokað efni 25.11.2024 kl. 09.53Álfhildur Leifsdóttir er oddviti VG í Norðvestur kjördæmi í komandi kosningum. Álfhildur er einstæð móðir 11, 17 og 18 ára snillinga og á að auki einn afar vel heppnaðan tengdason. Hún er frá Keldudal í Skagafirði og ólst þar upp við bústörf en undanfarin ár hefur Álfhildur og fjölskyldan búið á Sauðárkróki. Þar kennir hún við Árskóla og er sveitarstjórnarmaður hjá Skagafirði og óhætt að segja að boltarnir hennar Álfhildar séu fleiri sem hún heldur á lofti.Meira -
Fátt betra en að gleyma sér yfir sentimetrum og millimetrum
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Vestur-Húnavatnssýsla, Lokað efni 24.11.2024 kl. 17.27Stefán Vagn Stefánsson oddviti Framsóknar í Norðvesturkjördæmi er fæddur og uppalinn á Sauðárkróki giftur Hrafnhildi Guðjónsdóttur félagsráðgjafa og á með henni þrjú börn, Söru Líf, Atla Dag og Sigríði Hrafnhildi (Lillu). Tvö barnabörn, Rebekku og Stefán Brynjar (og eitt á leiðinni).Meira -
Vertu sól | Leiðari 44. tbl. Feykis
feykir.is Skagafjörður, Austur-Húnavatnssýsla, Aðsendar greinar, Vestur-Húnavatnssýsla, Lokað efni 24.11.2024 kl. 16.04Kosningar færast óðfluga nær og hjá sumum ríkir töluverð eftirvænting, spenna eða jafnvel þórðargleði en aðrir eru fyrir löngu orðnir hundleiðir á þessari tík og vildu helst lóga henni.Meira
Athugasemdir eru á ábyrgð þeirra sem þær skrá.
Feykir áskilur sér þó rétt til að eyða ummælum sem metin verða sem ærumeiðandi eða ósæmileg.
Smelltu hér til að tilkynna óviðeigandi athugasemdir.