800. vísnaþátturinn í Feyki :: Guðmundur Valtýsson hefur staðið vaktina í hartnær 35 ár

Vísnaþáttur í einhverri mynd hefur verið fastur liður hjá Feyki í þá fjóra áratugi sem hann hefur komið út og ætíð notið mikilla vinsælda vísnavina. Á vordögum 1987, fyrir hartnær 35 árum tók Guðmundur Valtýsson, frá Eiríksstöðum í Svartárdal, þáttinn að sér og hefur stýrt honum af mikilli röggsemi allt fram á þennan dag.

Stór tímamót eru nú þar sem þáttur númer 800 birtist í Feyki vikunnar. Guðmundur segir að það sem honum sé efst í huga á þessum tímamótum er hversu mörgum hann hefur kynnst á þessum árum og hversu góð samskipti hann hafi átt við allflesta.

„Svo hvað margir eru fallnir frá á þessum tíma sem hafði mjög mikinn áhuga á þessu og var að gera vísur og styðja að þættinum. Þegar maður lítur yfir þetta sér maður það að fjöldi af þessu fólki er farið þó að komi annað í staðinn en þá hefur það breyst þó nokkuð mikið því að það er verra núna t.d. að fá upplýsingar. Maður er kannski með einhverja vísu sem mann langar að vita meira um og er jafnvel höfundarlaus. Það er miklu verra að eiga við það núna en var, fáir núna sem gefa sig fram til þess. Þó virðist mér að þátturinn vera mikið lesinn ennþá því maður hittir fólk sem vill tala um hann og þá kemst maður að því að það er að lesa vísurnar og hefur gaman af. Ég veit meira að segja um fólk sem reynir bara að ná í annað hvert blað, því sem þátturinn er í.“

Feykir óskar Guðmundi til hamingju með tímamótin og minnir lesendur á að hægt er að hafa samband við Guðmund, leynist vísukorn í handraðanum.

Þáttur 800

Heilir og sælir lesendur góðir!
Þá er nú komið að þeirri stund, sem mér finnst reyndar talsvert stór, að setja saman þátt með þessu fallega númeri. Hvorki mig eða neinn annan hefur trúlega órað fyrir því að á vordögum 1987 þegar fyrsti þátturinn leit dagsins ljós að hann yrði lifandi eftir nú, tæplega 35 ár.

Hefur mér nú á þessum tímamótum dottið í hug að rifja upp í þessum þætti nokkrar, að ég tel, góðar vísur sem birtust lesendum vorið 1987. Því miður eru margir af þeim sem þá voru í góðu sambandi við þáttinn fallnir frá og má flytja þeim þakkir fyrir þeirra góða stuðning.

Það er Jóhann Magnússon, áður bóndi á Mælifellsá, sem mun hafa sent kunningja svofellda kveðju:

Þú, minn kæri, lipur ljóð
lést í gær mig heyra.
Gaman væri, að með óð
eitthvað færi meira.

Sveinn, sonur Jóa sem lengi var bóndi á Varmalæk í Skagafirði, mun einhverju sinni hafa verið að koma framan af Eyvindarstaðaheiði með föður sínum í svörtu haustmyrkri, þá unglingur. Gladdi það þreyttan drenginn að sjá ljós í glugga á Fossum, fremsta bæ í Svartárdal. Orti hann þá:

Vegfarendum vísa má
veginn heim úr fjallasalnum,
ljósið sem að lýsir frá
litla bænum innst í dalnum.

Vel gerð hringhenda kemur hér næst og er höfundur hennar Andrés H. Valberg. Mun hún ort er hann las okkar ágæta blað Feyki og sá þar mynd af okkar góða vini og gleðimanni Sigurjóni Jónassyni.

Með skapi hörðu skarpur gengur
um Skagafjörðinn hýr á brá.
Fagurgjörður djarfur drengur
Dúddi Skörðugili frá.

Friðrik Friðriksson, ágætur vinur þáttarins, sá vísu Andrésar og orti svo:

Andrés slyngan yrkir brag
elskar hringhenduna.
Skrafs á þingi skáldsins lag.
Skagfirðingar muna.

Þetta umrædda vor birtust í þættinum þessi kunna vísa Magnúsar Gíslasonar, áður bónda á Vöglum í Blönduhlíð í Skagafirði.

Vors er talar tunga á ný
takast skal að sanna.
Að lifnar falinn eldur í
æðum dalamanna.

Í þessum fyrstu þáttum voru, sem betur fer, fallegar vorvísur í góðum meirihluta. Stefán Benediktsson, bóndi á Merki í Jökuldal, mun hafa ort þessa:

Angan moldar ljúfust ljær
lífsins fanga haginn.
Vanga foldar baðar blær
blíður langan daginn.

Okkar góði vísnavinur á þessum árum, Hjörtur Gíslason á Akureyri, er höfundur að þessari.

Eftir vetrar veðrin hörð
vakna blóm úr dvala.
Máríuerlur messugjörð
mér í eyra hjala.

Ekki létu Valadalsbræður sitt eftir liggja í birtingarhæfum vorvísum. Þessi mun vera eftir Kára:

Heilsar vor en horfinn vetur
hljómar fuglasöngur skær.
Lifnar allt sem lifnað getur
ljúfur andar sunnan blær.

Gaman er þá næst að rifja upp þessa dásamlegu vísu vorsins eftir Gissur:

Vetur hrindir frá mér frið
flestan myndar trega.
Mínar bind ég vonir við
vorið yndislega.

Ekki þarf langt að leita til þess að finna fleira frá þessum fyrstu vordögum þessa þáttar. Okkar góði sveitungi hér áður fyrr, Jónas Tryggvason frá Finnstungu, hugsar svo fallega til vorsins:

Flest er gleymt og fyrir bí
fátt er rækt af gengnum sporum.
En ég vildi eiga á ný
eitt af mínum liðnu vorum.

Í þessari upprifjun kemur fljótt upp í hugann þessi snilldarvísa Bjarna frá Gröf:

Meyjar snjallar munu hér
mína galla lofa
þegar ég halla þreyttum mér
þar sem allir sofa.

Eftir vísnasnillinginn Jóhannes á Engimýri í Öxnadal er þessi ágæta vísa:

Menn sem halla aðra á
ei mér falla í sinni.
Þeir ei galla sína sjá
suma valla minni.

Ekki finnst mér mega vanta í þessa upprifjun þessa fallegu vísu Guðjóns Þorsteinssonar, áður bónda á Skatastöðum í Skagafirði.

Ómar færast inn til mín
af því nærist þráin.
Ég vil læra ljóðin þín
litla tæra áin.

Kannski er nú, góðu vinir, óþarft að undirrituðum að sýna viðkvæmni á þessum tímamótum. Langar þó til þess að þakka öllum vinum þáttarins fyrir góð samskipti í öll þessi ár. Hef reynt að halda þá ákvörðun frá fyrri tíma að birta ekki heimagerðar vísur. Langar þó nú af þessu tilefni að hafa lokavísunar heimagerða, sem ort er til góðrar vinkonu.

Lífið ætti létt að falla
lánið bætti þennan stað.
Ef ég mætti höfði halla
hjartaslætti þínum að.

Veriði þar með sæl að sinni. G.V.