Dagur í Austurdal :: Afmæli Ábæjarkirkju

Ábæjarkirkja á sjálfan messudaginn 31. júlí 2022. Mynd: Katarína Ylva Leifsdóttir.

Sumarið er tíminn.
Það er besti tíminn og þó fylgir honum áhætta.
Á mannamótum og tyllidögum að sumri viljum við hafa sól í heiði og logn, svo að fólk njóti samfunda í blíðviðri.
Við messu á Ábæ er gott veður, eða oftast. Þá er það þannig að þótt lagt sé af stað að heiman í rigningu er dalurinn baðaður sól. Veðurspá var heldur óhagstæð vonum fólks þegar leið að messunni í ár og skipti það þó ekki minnstu máli, þar sem um aldarafmæli helgidómsins var að ræða.

Sameinaður kirkjukór Flugumýrarsóknar
og Miklabæjarsóknar.
Efri röð:
Sindri Rögnvaldsson, Agnar H. Gunnarsson, Hannes
Bjarnason, Sveinn Árnason, Kolbrún María Sæmundsdóttir.
Í neðri röð:
Þórunn Rögnvaldsdóttir, Sigrún Hrönn Þorsteinsdóttir,
Charlotte Kvalvik og Eyrún Anna Sigurðardóttir.
Mynd: Katarína Ylva Leifsdóttir.

Að þessu sinni rættust vonir okkar um sólskin í dal ekki. En dagurinn varð samt hátíðlegur og gleði öllum þeim, sem lögðu leið sína fram eftir. Þegar talin höfðu verið nöfn viðstaddra í gestabókinni kom nokkuð merkilegt í ljós, og taldi fólk það táknrænt. Á hundrað ára afmælinu áttu hundrað manns nöfn sín í gestabók. Við athöfnina söng kór Flugumýrarsóknar og Miklabæjarsóknar og organisti var Sveinn Árnason. Meðhjálpari var Agnar H. Gunnarsson, en prófastur sr. Dalla Þórðardóttir prédikaði og þjónaði fyrir altari.

Guðjón Samúelsson, arkitekt og húsameistari ríkisins teiknaði Ábæjarkirkju, en reyndar var teikningu hans ekki fylgt út í æsar. Guðjón ætlaði kirkjunni að sameina steinsteypuna og gamla tímann, eins og fram kemur í bók Péturs Ármannssonar Guðjón Samúelsson, húsameistari frá árinu 2021:

,,Ábæjarkirkja er einstök í byggingarsögunni, sem tilraun til að útfæra byggingarlag íslenskrar torfkirkju í steinsteypu. Varðveittir eru tveir uppdrættir af misstórum kirkjum á Ábæ, dagsettir í apríl 1920. Veggir eru í báðum tilvikum úr steinsteypu og torfhleðsla utan á langveggjum og torf á þaki. Kirkjan, sem talin er minnsta guðshús landsins úr steinsteypu, var reist eftir minni teikningunni.“

Í lok athafnar var veitt viðtaka tveimur gjöfum; sr. Ólafur Þór Hallgrímsson á Mælifelli, fyrrum sóknarprestur gaf kirkjunni Biblíu og hjónin Kristín Jónsdóttir og Þórarinn Eggertsson í Hraungerði færðu kirkjunni Guðbrandsbiblíu. Þá var því fagnað að á fyrra ári var reist um kirkjuna ný girðing, sem einnig er gjöf frá sr. Ólafi og að kirkjuhúsið hefur verið málað, bæði að utan og innan.

Hróbjartur Jónasson, tæknimaður.
Mynd:Dalla Þórðardóttir.

Jóhann Kristjánsson og Valdimar Lárusson, annar málari og hinn múrari, dvöldu í dalnum bæði í fyrra og nú fyrr í sumar við að að lagfæra steypuskemmdir svo og að mála veggi, sem og bekki, altari og fleira. Er kirkjan nú öll önnur en fyrr og enn frekar augnayndi þeim sem um dalinn fara.
Þökk sé þeim, sem hér hafa verið nefnd, sem og þeim öðrum sem leyft hafa kirkjunni að njóta þakklætis síns og bænasvara.

Þess er enn ógetið að nú hin síðustu ár hafa hjónin á Hóli í Lýtingsstaðahreppi, Ásgeir Valur Arnljótsson og Valgerður Inga Kjartansdóttir, ásamt sínum börnum, séð um að slá kirkjugarðinn og umhverfi. Um útsendingar úr kirkju og til þeirra, sem úti sitja, sér sem fyrr Hróbjartur Jónasson. Þökk sé þeim.

Að messu lokinni tilheyrir að koma heim í Merkigil og þiggja þar messukaffi. Systkin Helga heitins Jónssonar hafa árum saman boðið heim í kaffið og hafa þar farið fremst í flokki Kristín og Þórarinn, sem fyrr voru nefnd. Undanfarin tvö ár hefur ekkert kaffi verið á Merkigili sökum anna þeirra hjóna og samkomutakmarkana.

Kvenfélag Lýtingsstaðahrepps.
Á myndinni eru frá vinstri: Ragnheiður Jónsdóttir,
Jóhanna Sigurðardóttir, Gloria Simone Kucel, Elínborg
Erla Ásgeirsdóttir, Ása Sóley Ásgeirsdóttir, sem heldur á
Ragnari Loga Þorsteinssyni, syni Gloriu, Valgerður Inga
Kjartansdóttir, Guðbjörg Elsa Helgadóttir og Guðbjörg
Valgarðsdóttir. Mynd:Dalla Þórðardóttir.

En í ár var drukkið messukaffi á Merkigili. Frændsystkin Helga buðu fram húsið og var allt með fyrri brag. Í messukaffi miðju voru sungnar stökur, en það lét Helgi heitinn einnig oft gera. Borð svignuðu undir kræsingum, enda var ekki á öðru von, eins og þau vita sem setið hafa veislur þar sem konur úr Kvenfélagi Lýtingsstaðahrepps sjá um veitingar.

Við heimafólkið þekkjum veislukostinn gjörla en margt aðkomið fólk hafði sérstaklega orð á gómsætum kleinum, soðnu brauði með laxi, sem það kvaðst aldrei fá í sínum heimahögum og ekki voru rjómapönnukökurnar sístar.

Valgerður á Hóli, formaður kvenfélagsins, tók undir eins ljúflega í bón um að félagið tæki að sér undirbúning þessa dags og alla vinnu. Kann ég henni og þeim öllum, sem að komu, innilegar þakkir fyrir.

Dalla Þórðardóttir